Rynek 13 |
Adresy historyczne: |
Ring 13 (Stadt 17), Plac Inwalidów, Plac Poli Maciejewskiej |
Rok budowy: |
koniec XIX wieku |
Architekt: |
N.N. |
Inwestor: |
nieznany |
Trzykondygnacyjna, narożna kamienica (wzdłuż całej ulicy Targowej – od Rynku do Placu Grunwaldzkiego) o ściętych narożnikach. Pierwotnie w stylu eklektycznym, ozdobiona rzeźbą w niszy (od strony Rynku). Po przebudowie (prawdopodobnie w latach dwudziestych XX wieku) - budynek bezstylowy.
Budynek zburzony w latach 80-tych XX wieku.
Właściciele:
1848 - J. Brieger
1846 - Sielberfield
1860-1880 - Louis Karfunkelstein z Berlina, właściciel hotelu (hotel od lat 70. XIX w prowadzi Emanuel Lomnitz)
1904/6 - Hugo Weiss, hotelarz
1910 - Carl Ulbrich, dentysta z Nysy
1913 - Anna Ulbrich, wdowa
1920-1937 - Emanuel Pinczower, kupiec, handlarz skórami (sprzedawał także sukna, linoleum, materiały tapicerskie), od 1900 do 1903 był właścicielem kamienicy przy ul. Krakowskiej nr 8, następnie miał skład przy Rynku nr 20 w podwórzu.
Przedsiębiorstwo poddane aryzacji w 1938 r.
Kino:
1911 - Budowa kina (właśc. E. Langer) wg projektu Johanna Jurettko.
1912 - Otwarcie kina „Thalia” (przeniesione później na ulicę Rycerską 1)
1918 - Nowy właściciel kina - Paul Laske i zmiana nazwy („Residenz-Theater”)
1922 - Przebudowa kina – 400 miejsc.
1924 - Rozbudowa kina do 448 miejsc i zmiana nazwy na „Schauburg” (dyr. Oskar Saklikower, włac. Adolf Stern i jego firma „Kammer-Lichtspiele”, która posiadała w Bytomiu również kina „Intimes-Theater” przy ul. Sądowej i „Kammerlichtspiele” przy ul. Dworcowej 18).
Oskar Saklikower - tuż przed 2 wojną św. i po wojnie nazwisko to pojawia się w Sao Paulo w Brazylii. Z koncernem UFA związani byli Rudolf Saklikower (scenarzysta i reżyser) oraz Herrmann Saklikower, jeden z członków zarządu UFA. UFA wykupiła spółkę „Kammer-Lichtspiele” od Adolfa Sterna (jednym z jego wspólników był Eric Pommer, niemiecki producent filmowy (filmy "Metropolis" i "Błękitny Anioł") - http://de.wikipedia.org/wiki/Erich_Pommer )
1928 - Kino „Schauburg” wchodzi w skład koncernu UFA z Berlina.
1932 - Właścicielami kina zostaje spółka Schauburg GmbH, założona przez Wegnera i Schnurpheila, która przeprowadza zmiany budowlane w kinie wg projektu Lothara Kuntze.
1935 - Sprzedaż kina „Schauburg” na rzecz spółki Beuthener-Lichtspiele GmbH z siedzibą przy Dyngosstr. 39
Po 1945 - Zmiana nazwy kina na „Świt”. Kino zostało upaństwowione Zarządzeniem Ministra Kultury i Sztuki z 28 czerwca 1948 r.
AUM w Bytomiu, teczka nr 1486
Kaganiec 2012, s. 183, 184, 222
Nadolski 2012, s. 98